İstanbul’un önde gelen disiplinlerarası sergi mekânı Meşher’in yeni sergisi Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar 20 Eylül’de ziyarete açıldı. Küratörlüğünü Şeyda Çetin ve Ebru Esra Satıcı’nın, proje danışmanlığını Bahattin Öztuncay’ın üstlendiği serginin kataloğu da Türkçe ve İngilizce olarak yayımlandı.
Ömer M. Koç’un sunuşuyla başlayan katalogda Sven Becker, Briony Llewellyn, Bahattin Öztuncay ve Claude Piening tarafından kaleme alınan katalog metinleri yer alıyor. Konularında uzman isimlerin katalogdaki yapıtlara ilişkin paylaştığı bilgiler, İstanbul’a geniş bir kadrajdan bakış sunuyor; böylece şehrin tasvirlerindeki çeşitliliğe dikkat çekiliyor.
Küratörler Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin, bir giriş yazısıyla sergiyi detaylı şekilde anlatıyor. Çağlar boyunca gidilmek, görülmek istenen bir cazibe merkezi olan İstanbul’un Boğaz’ı, Haliç’i, tepeleri, sarayları, kuleleri, dik yokuşlarıyla her köşesinde keşfedilecek bir mekân, farklı bir suret sakladığını vurgulayan Satıcı ve Çetin, sergiyi kurgularken bu çok katmanlı şehri anlama çabasına katkı sunmak için eserlerin birbirleriyle kurdukları ilişkileri ön plana çıkaran bir yaklaşım izlediklerini aktarıyor:
“Katalog okuyucularının da sayfalarda gezinirken dönemsel veya teknik farkları ayrıştıran bir tasnif olmaksızın, sahneye aldığımız bu eklektik şehrin tarihinin beş asrından kesitleri seyredeceğini umuyoruz.”
“Biz ki İstanbul şehriyiz, güzelizdir”
Katalogda ayrıca Prof. Dr. Zeynep Çelik’in “Biz ki İstanbul şehriyiz, güzelizdir” başlıklı makalesi bulunuyor. İstanbul görünümü etrafında biri görsel, diğeri yazınsal iki sanat biçimini bir araya getiren Çelik, sergideki resimler ve panoramik fotoğraflar ile Nâzım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tevfik Fikret, Yahya Kemal Beyatlı, Orhan Veli Kanık, Halide Edib Adıvar, Suat Derviş, Şükûfe Nihal gibi isimlerin İstanbul betimlemelerini buluşturuyor.
Görülenin ötesine geçmek
Serginin, Avrupalı sanatçıların gözünden İstanbul’un benzersiz topografisiyle ilgili kapsayıcı bir vizyon sunduğunu ifade eden Çelik, makalesinde “Şehrin güzelliğine ve temsil fırsatlarına kapılan bu çizer ve ressamlar, İstanbul’a ve çevresine çeşitli açılardan bakarak sayısız resim yapmıştır. Miss Julia Pardoe’nun ilk kez 1838’de yayımlanan ünlü kitabı Boğaziçi’nin Güzellikleri’nin adına nazire yaparsak, ‘Konstantinopolis’in güzelliklerini’ gören, anlayan ve hissedenler elbette sadece Avrupalılar değildir. Osmanlı görsel kültürünün gelenekleri Avrupa tarzı tasvirlere uymasa bile, Osmanlı/Türk edebiyatı, İstanbul’u okumanın paralel ve alternatif yollarını sunan unutulmaz betimlemelerle dolu bir hazine üretmiştir. Kaçınılmaz olarak, sergi görsel olanı sunmaktadır. Ancak duvarlarda özel olarak seçilmiş edebiyat alıntıları da vardır; bunlar görüntüleri yansıtmakta, işlemekte, dengelemekte ve karmaşıklaştırmakta, ziyaretçileri gördüklerini düzyazı ve şiirle zenginleştirmeye davet etmektedir.” diyor.
Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar isimli sergi kataloğu Meşher’den temin edilebilir.
26 Mayıs 2024’e kadar ziyaret edilebilecek
Ömer Koç Koleksiyonu’ndaki çeşitli nadide eserlerden oluşan Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar sergisi, İstanbul’un Osmanlı payitahtı olduğu, 15. yüzyıldan 20. yüzyılın ilk çeyreğine uzanan bir zaman dilimini kapsıyor. Şehrin zengin bir görsel kaydı niteliğindeki sergide geniş açılı İstanbul manzaralarını gösteren tablolardan gravürlere, nadir kitaplardan albümlere, panoramik fotoğraflardan Yadigâr-ı İstanbul objelerine 100’ün üzerinde eser yer alıyor. Göz Alabildiğine İstanbul sergisi, 26 Mayıs 2024’e kadar görülebilecek.
