Günümüz halk sağlığı sorunu haline gelen obezitenin artması sonucu kilo kaybıyla alakalı birçok diyet yöntemi mevcut. Bunlardan popüler olanlarından birinin de aralıklı oruç yöntemi olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Aralıklı oruç, gün içinde belirli saat aralıklarında beslenme veya haftanın belirli günleri ciddi enerji kısıtlamalarının yapıldığı bir yöntemdir. Aralıklı oruç yapmak isteyen kişilere uygun özel beslenme planı oluşturulmalı. Kişiye uygun olan aralıklı oruç yöntemi seçilerek tüm besin gruplarından oluşan sağlıklı bir beslenme planı hazırlanmalı. Bu süreçte takipte kalmalı ve oluşan kilo kaybı ile kan tahlillerinde oluşan değişimler de belirli aralıkla kontrol edilmeli” uyarısında bulundu.
Aralıklı orucun birçok çeşidi olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, en popüler olanları şöyle sıraladı:
16:8 modeli (Zaman Kısıtlı Beslenme): Bu model 16 saat açlık ve 8 saat beslenme şeklinde planlanmıştır. Geceden sabaha açlık süreci ile beraber toplam 16 saat açlık sağlanır. Yani akşam yeme işlemi en geç 19:00’da sonlandığında sabah ilk öğün saat 11.00’de yapılmalıdır. Sabah 11.00 ile akşam 19.00 arası normal beslenme saatini oluştururken akşam 19.00’dan sonra sabah 11.00’e kadar beslenmenin durdurulduğu yöntemdir.
5:2 modeli (Dönüşümlü Açlık): Haftanın ardışık olmayan 2 günü enerjinin çok kısıtlandığı (500-600 kkal/gün), diğer günler normal beslenmenin devam edildiği yöntemdir. Kısıtlama yapılan 2 gün alınması gereken kalorinin yüzde 25’i alınmaktadır.
Ye-dur-ye (eat-stop-eat) modeli: Bu modelde haftada 1-2 gün 24 saat oruç tutularak 5-6 gün beslenme şeklinde planlanmış bir yöntemdir. Öğün akşam saat 19.00’da en son tüketildiğinde bir sonraki gün akşam saat 19.00’a kadar beslenme durdurulur.
Aralıklı oruç kan şekeri ve açlık insülinini düşürüyor
Uygulaması kolay ve zamandan tasarruf sağlayan aralıklı orucun kan şekeri ve açlık insülini düşürücü etkisi olduğunu paylaşan Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Enerji kısıtlaması nedeniyle kilo kaybı sağlar ve kolesterol ile trigliserit düşürücü etkisi vardır. Ayrıca 16 saat süren açlık sonucunda otofaji olur, yani vücut yeni ve sağlıklı hücreler elde etmek için hasarlı hücrelerden temizlenir” dedi.
Aralıklı oruç yorgunluk ve konsantrasyon güçsüzlüğüne sebep olabilir
Aralıklı orucun kalorinin çok kısıtlandığı veya beslenmenin olmadığı günlerde yorgunluk, mutsuzluk, konsantrasyon güçlüğü ve ağız kokusu gibi etkilere sebep olabileceğini hatırlatan Derya Eren, “Ayrıca aralıklı oruç tıkınırcasına yeme, anoreksiya ve bulimia nervoza gibi sorunlara neden olabilir. Ayrıca aralıklı oruç yapan kişilerin, uzun süren açlıklar nedeniyle yoğun egzersizler yapmaları uygun olmayacaktır. Orta aktivitede yapılan yürüyüşler ve egzersizler daha uygun olur” diye konuştu.
Aralıklı oruç yapmaması gerekenler;
- Gebeler ve emziren anneler,
- Gelişim çağında çocuklar ve ergenler,
- Beden kitle indeksi (BKI) 18,5 ve altında olan kişiler, yani zayıf bireyler,
- Sporcular veya yoğun antrenman yapan bireyler,
- Düzenli ilaç kullanan bireyler,
- Yeme bozukluğu olan kişiler,
- Tip 1 diyabeti olan bireyler,
- Tansiyon hastaları
